
اجزای تشکیل دهنده سیستم اعلام حریق به ۳دسته تقسیم می شوند:
- تجهیزات تشخیص وقوع حریق
- تجهیزات اعلام و هشدار وقوع حریق
- تجهیزات کنترل مرکزی
زمانی که آتش سوزی اتفاق می افتد زمان تشخیص بسیار با اهمیت می باشد. که هرچه وقع آتش سوزی سریع تر تشخیص داده شود میزان خسارتها و تلفات بسیار کمتر خواهد بود. از مهمترین تجهیزاتی که در این بخش مورد استفاده قرار میگیرد، دتکتور اعلام حریق و شاسی اعلام حریق می باشد. دتکتورها بسته به اینکه چه نشانهای از آتش را تشخیص می دهد دارای انواع مختلفی مانند دتکتور دودی، دتکتور شعلهای ، دتکتور حرارتی، دتکتور گازی و غیره می باشد. دتکتور دود، شعله، حرارت، دما و یا گاز موجود در محیط که از حد معینی زیادتر شود را تشخیص می دهد. دتکتور با تشخیص هریک از این علائم به سیستم مرکزی وقوع حریق را اعلام آتش را ارسال می نماید.
تشخص وقوع حریق
تشخیص وقوع حریق در شاسی اعلام حریق به صورت دستی صورت میگیرد. به این صورت که وقوع آتش سوزی در نوع سیستم توسط افراد حاضر در محل تشخیص داده میشود. سپس با فشار دادن شستی، وقوع حریق به کنترل مرکزی اعلام می شود. شستی اعلام حریق در مکانهایی انسان حضور ندارد و یا اینکه رفت و آمد کم است مورد استفاده قرار نمیگیرد.
اعلام و هشدار وقوع حریق
پس از تشخیص وقوع حریق توسط دتکتور و شاسی و ارسال سیگنال به پنل مرکزی اعلام حریق، تجهیزات اعلام و هشدار وقع حریق فعال می شوند. این تجهیزات شامل تجهیزات دیدار و شنیداری هستند که باید محیط شامل انباری، راه پله و پارکینیگ و غیره را به طور کامل تحت پوشش قرار دهند. در واقع این تجهیزات با ایجاد صدا و نور تمامی افراد حاضر در محل از وقوع آتش سوزی اطلاع پیدا می کنند. هنگام استفاده از این نوع تجهیزات باید تا حد امکان صدای آنها متفاوت تر از سایر صداها و از تعداد زیاد با صدای زنگ کم استفاده کنند بطوری کاملا ساختمان تحت پوشش قرار بگیرد. همچنین آژیر اعلام حریق باید دارای تاییدیه آتشنشانی و نور چشمک زن برای افراد ناشنوا، فرکانسهای و ولومهای متفاوت برای کم و زیاد کردن حجم و میزان صدا باشد.
کنترل پنل مرکزی
تجهیزات کنترل پنل مرکزی، ارتباط بین تجهیزات وقوع حریق و تجهیزات اعلام و هشدار وقوع حریق را برقرار می کند. همچنین علاوه بر برقراری ارتباط بین تمامی اجزا، آنها نیز کنترل می کنند. با دریافت اطلاعات از تجهیزات اعلام حریق و بررسی سیگنالهای دریافتی در صورت وقوع تغییر، آژیر و تجهیزات هشداری را فعال میکند. پنل اعلام حریق مرکزی در انواع سیستم اعلام حریق متعارف، سیستم اعلام حریق آدرس پذیر، اعلام حریق هوشمند و اعلام حریق بیسیم ارائه می شوند. در سیستمهای علام حریق آدرس پذیر محل دقیق وقوع حریق تشخیص داده می شود در صورتی که در سیستمهای غیر متعارف فقط زون مربوطه تشخیص داده می شود و نمیتوان محل دقیق وقوع آتش سورزی را تشخیص داد.
شستی اعلان حریق
شاسی اعلام حریق یا شستی اعلام حریق یکی از تجهیزات، سیستم اعلام حریق دستی می باشد. معمولا در این نوع سیستم اعلام حریق توسط شخص و با فشار دادن شاسی صورت می گیرد.
با استفاده از این وسیله بسیار ساده و کاربردی بروز حریق به کنترل پنل اعلام حریق اطلاع داده می شود و کل ساختمان از قوع آتش سوزی اطلاع پیدا می کنند. گاهی اوقات شاسی اعلام حریق به جای کنترل پنل مرکزی نیز عمل میکند، و با با بروز و تشخیص آتش سوزی توسط افراد و فشرده شدن دکمه که در وسط این شاسی قرار گرفته تمامی آژیر اعلام حریق و فلاشرهای اعلام حریق فعال می شوند. معمولا پنل اعلام حریق با تشخیص دود و گاز و شعله به وسیله دتکتور اعلام حریق و آشکار کننده اعلام حریق، آژیر و دیگر وسایل هشدار دهنده را به منظور اطلاع رسانی کلیه ساکنان ساختمان فعال می کند.
شاسی اعلام حریق معمولا برای مکانهایی استفاده میشود افراد در آنجا رفت و آمد دارد و در مکانهایی که افراد برای مدت طولانی حضور ندارد مورد استفاده قرار نمی گیرد.
شاسی اعلام حریق شیشه ای
در این نوع شستی باید درب شیشهای آن هنگام فعال سازی و اعلام حریق و ارسال پیام به کنترل پنل مرکزی شکسته شود. برای راه اندازی مجدد حتما باید درب آن تعویض شود . معمولا رنگ شاسیها قرمز است روی آنها کلمه fire نوشته شده است.
شاسی اعلام حریق فشاری
در این نوع شسی با اندکی فشار روی آن فعال می شود و پیغام اعلام حریق به کنترل مرکزی ارسال می شود و آژیرها و دیگر وسایل هشدار شنیداری و دیداری بلافاصله فعال می شوند. و برای تنظیم مجدد دارای سویئچهای هستند که میتوان از آنها استفاده کرد.
- شاسی اعلام حریق معمولا دارای دربی از جنس شیشه و یا پلاستیک مقاوم در برابر شکستی و تغییرات آب و هوایی، که برای محافظ و یا جلوگیری از خرابکاری های احتمالی می باشد.
- آنرا در محلهای مانند آشپزخانه که احتمال کثیف شدن آن زیاد است نباید نصب شود.
- شستی اعلام حریق باید در محلهای که دسترسی به آن بسیار ساده و راحت و قابل رویت مانند راهروها ، راه پله ها و کنار درب های ورودی و خروجی نصب شود.
- آنها معمولا دارای یک ال ای دی برای نمایش وضعیت اضطراری در زمان وقوع حریق است.
- تعویض درب شستی باید توسط افراد مجرب و آجار های مخصوصی انجام گیرد.
- شاسی باید در ارتفاع مناسب از سطح زمین و مکان های که در هر ساعتی نور کافی وجود داشته باشد، قرار داده شوند.
- در هر زون باید حداقل باید یک شستی اعلام حریق وجود داشته باشد و و همه آنها دارای ساختار یکسان باشند.
-
شستی اعلام حریق ضد انفجار
جنس شستیهای ضد انفجار از فلز است و بدون هیچ گونه درز تهیه شده است. این شستی برای محیطهای صنعتی و کارخانهای استفاده می شود. این محیطها با وجود مایعات اشتعال زا و منفجر شونده نیاز به شستی اعلام حریق ضد انفجار دارند. این شستیها ذاتا ایمن هستند و برای نصب معمولا در محیطهایی نصب می شوند که رنگ شستی با رنگ محیط یکسان نباشد و به سادگی قابل تشخیص باشد.
ارتفاع نصب شستی
ارتفاع نصب شستی اعلام حریق معمولا از ۱ متر و ۶۰ تا ۲ متر برآورد می شود. این ارتفاع به میزانی است که دست به آن برسد و به سادگی و بدون استفاده از ابزار بتوان به آن دسترسی داشت.
شیشه شستی اعلام حریق
شیشه شستی اعلام حریق معمولا از جنس پلی کربنات یا شیشه ضد حرارت انتخاب میشود. وجود شیشه یا کاور شستی اعلام حریق به منظور جلوگیری از فشرده شدن سهوی و اعلام حریق اشتباه روی شستی قرار دارد.