یم دتکتور چیست ؟ | بررسی پوشش دهی انواع بیم دتکتور
آنچه در این مقاله می خوانید
- بیم دتکتور در چه مکان هایی مورد استفاده قرار می گیرد؟
- بیم دتکتور Multron
- مزایای بیم دتکتور اعلام حریق
- نحوه عملکرد بیم دتکتور
- انواع بیم دتکتور اعلام حریق
- عملکرد سیستم بیم دتکتور رفلکتوری به چه صورت است؟
- عوامل موثر در قیمت بیم دتکتور
زمان مطالعه: 7 دقیقه
بیم دتکتور یا آشکار ساز دود خطی (Beam Detector)، یکی از پرکاربردترین سیستمهای اعلام حریق است که از پرتو نور مادون قرمز برای تشخیص آتش و دود استفاده میکند. بیم دتکتور، با مزایایی مانند قابلیت پوشش وسیع، حساسیت بالا، و نصب آسان، در مکانهای مختلف مانند کارخانهها، انبارها، فرودگاهها، و مراکز تجاری استفاده میشود.
آیا میدانید که طیق آمار، هر ساله در ایران بیش از 3000 آتش سوزی رخ میدهد که منجر به خسارت مالی بیش از 200 میلیارد تومان میشود؟
این آمار نشان میدهد که آتش سوزی یک پدیده جدی در ایران است که میتواند خسارات زیادی به بار آورد. استفاده از سیستمهای اعلام حریق، مانند آشکارساز دود خطی، میتواند به کاهش این خسارات کمک کند.
در این مقاله، به بررسی نحوه کار، مزایا، شعاع پوشش دهی و انواع بیم دتکتور خواهیم پرداخت.
بیم دتکتور در چه مکان هایی مورد استفاده قرار می گیرد؟
آشکار ساز دود خطی در مکان های بزرگ (مانند فرودگاه ها، کارخانه ها، انبار ها و سایر مکان های بزرگ) که نیاز به پوشش دهی بیشتری دارد، مورد استفاده قرار می گیرد.
نکته: دتکتور دودی نقطه ای مطابق استاندارد BS5839حداکثر می تواند تا ارتفاع 10.5 متر نصب شود.
مزایای بیم دتکتور اعلام حریق
- نصب و راه اندازی آسان
- تعمیر و نگهداری سریع و آسان
- مناسب برای محیط های 10 تا 100 متر و بیشتر
- عملکرد آسان
- قابلیت پوشش دهی برای مناطق وسیع
- برخورداری از ظاهر زیبا و شکیل
- به کابل کشی و لوله کشی نیاز ندارد
- دارای سیستم کنترل از راه دور
- قابلیت تنظیم حساسیت از راه دور
- قابلیت تست داخلی
نیاز به ذکر است که دتکتور دودی خطی دارای معایبی نیز هستند. عملکرد بیم دکتورها در شرایط محیطی مانند دمای بالا، رطوبت، گردوغبار، یخ زدگی، برف، باران و مه دچار اختلال میشود و باعث ایجاد هشدارهای کاذب گردد.
به همین علت احتمال خطا یا درست عمل نکردن بیم دتکتور در شرایط آب وهوایی نامناسب وجود دارد و این موضوع یکی از معایب این دتکتور لیزری به حساب می آید.
نحوه عملکرد بیم دتکتور
بیم دتکتور، دارای یک قسمت فرستنده (TX) می باشند که اشعهای (مادون قرمز) به سمت قسمت دیگر آن یعنی گیرنده (RX) می فرستد. این دو بخش باید در مقابل هم نصب شوند.
اما در صورت وقوع حریق، دود حاصله از آتش سوزی با اشعه ارسالی از فرستنده برخورد میکند و به این صورت این هشدار دهندده حریق را شناسایی می کند.
زمانی که بیم دتکتور را نصب و تنظیم کردیم و فرستنده برای اولین بار روشن شد، دستگاه سطح سیگنال نوری دریافتی را به عنوان نقطه مرجع خود ثبت می کند. با جمع شدن گرد و غبار توان سیگنال نوری کاهش پیدا می کند.
خود فرستنده بیم دتکتور میتواند آلودگی را جبران کند؛ اما زمانی که میزان آلودگی از یک حد مشخص بگذرد، دستگاه دیگر قابلیت جبران آن را نداشته و شرایط موجود را به عنوان خطا تشخیص داد.
شعاع پوشش دهی بیم دتکتور طبق ضوابط آتش نشانی 1403
شعاع پوشش دهی بیم دتکتور، محدوده ای است که پرتو نوری آن بدون قطع طی می کند. این محدوده بر اساس پارامترهای مختلفی مانند نوع دتکتور لیزری، ارتفاع نصب، زاویه نصب و وجود موانع در مسیر پرتو نوری تعیین می شود.
- بیم دتکتورها در انواع مختلفی مانند لیزری، مادون قرمز، و ماورا بنفش تولید می شوند. هر نوع بیم دتکتور دارای محدوده پوشش دهی مخصوص به خود است. به عنوان مثال، بیم دتکتورهای لیزری دارای محدوده پوشش دهی بیشتری نسبت به بیم دتکتورهای مادون قرمز هستند. به عنوان مثال، یک بیم دتکتور لیزری با ارتفاع نصب 4 متر و زاویه نصب 10 درجه، دارای محدوده پوشش دهی حدود 20 متر است.
- ارتفاع نصب بیم دتکتور نیز بر محدوده پوشش دهی آن مؤثر است. به عنوان مثال، بیم دتکتورهایی که در ارتفاع بالاتری نصب می شوند، دارای محدوده پوشش دهی بیشتری هستند.
- زاویه نصب بیم دتکتور نیز بر محدوده پوشش دهی آن مؤثر است. به عنوان مثال، بیم دتکتورهایی که با زاویه کمتری نصب می شوند، دارای محدوده پوشش دهی بیشتری هستند.
- وجود موانع در مسیر پرتو نوری بیم دتکتور، می تواند بر محدوده پوشش دهی آن تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر در مسیر پرتو نوری دتکتور لیزری، یک دیوار یا تیرچه وجود داشته باشد، محدوده پوشش دهی آن کاهش می یابد.
در ضوابط آتش نشانی ، برای هر نوع دتکتور دود خطی، شعاع پوشش دهی استانداردی تعیین شده است. این شعاع پوشش دهی، در شرایط ایده آل و بدون وجود موانع در مسیر پرتو نوری، قابل دستیابی است.
در جدول زیر، شعاع پوشش دهی استاندارد بیم دتکتورها بر اساس نوع آن ها نوشته شده است:
نوع بیم دتکتور | شعاع پوشش دهی (متر) |
لیزری | 10 تا 50 |
مادون قرمز | 5 تا 20 |
ماورا بنفش | 5 تا 10 |
در هنگام انتخاب بیم دتکتور، باید به عواملی مانند نوع ساختمان، اندازه فضای مورد حفاظت، و وجود موانع در مسیر پرتو نوری توجه کرد. با انتخاب بیم دتکتور با شعاع پوشش دهی مناسب، می توان اطمینان حاصل کرد که کل فضای مورد حفاظت به طور کامل تحت پوشش قرار می گیرد.
در بالا، به بررسی شعاع پوشش دهی بیم دتکتورها در شرایط مختلف پرداختیم.
انواع بیم دتکتور اعلام حریق
بیم دتکتور فرستنده گیرنده، موتورایز و رفلکتوری از انواع بیم دتکتور ها به حساب می آیند که در ادامه مقاله به توضیحات جامعی از آنها می پردازیم.
بیم دتکتور فرستنده گیرنده
مدل سیستم آشکار ساز دودی خطی به نحوی است که فرستنده و گیرنده با فاصله از هم نصب می شوند. پرتو توسط فرستنده به طور مستقیم به گیرنده ارسال می شود. به عبارتی دیگر این آشکار ساز های دودی دارای فرستده و گیرنده نور جداگانه هستند که فرستنده در یک دیوار و گیرنده در دیوار مقابل نصب میگردد.
بیم دتکتور رفلکتوری
بیم دتکتور رفلکتوری نوعی سیستم اعلام حریق است که با استفاده از امواج مادون قرمز، دود و حرارت را تشخیص می دهد. این دستگاه ها در یک محفظه قرار گرفته و با یک رفلکتور به یکدیگر متصل می شوند. بیم دتکتور رفلکتوری برای پوشش فضای باز و بزرگ مناسب است و مزایای نصب آسان، هزینه کمتر و امکان پوشش دهی فضای بیشتر را دارد.
تفاوتی که این سیستم با قبلی دارد اینست که رفلکتور فرستنده و گیرنده در یک محفظه باید قرار بگیرند (به اصطلاح هد دتکتور) و در طرف دیگر آنها یک رفلکتور (آینه بازتابنده) قرار می گیرد.
بیم دتکتور موتورایز
این نوع سیستم های اعلام حریق، بیم دتکتور هایی می باشند که قابلیت تنظیم شدن به وسیله ریموت کنترل را دارند و تنظیم دستگاه را در هنگام نصب و خروج از راستای مناسب را سهولت می بخشد.
چندین ویژگی سیستم بیم دتکتور موتورایز اینست که امکان تعریف حساسیت و تغییر آن، امکان تنظیم بیم دتکتور بدون نیاز به بالابر توسط ریموت را دارا می باشد. لازم به ذکر است که قیمت بیم دتکتور موتورایز نسبت به سایر آشکار ساز های دودی خطی بالا تر می باشد. به عبارتی تجهیزات به کار رفته در قیمت بیم دتکتور تاثیز بسزایی دارد.
عملکرد سیستم بیم دتکتور رفلکتوری به چه صورت است؟
پرتو به وسیله ی فرستنده ارسال و با رفلکتور (آینه بازتابنده) برخورد می کند و به هد بر میگردد و توسط گیرنده دریافت می شود. این روند به همین گونه ادامه پیدا می کند تا زمانی که شرایط عادی باشد. اما در زمان آتش سوزی میزان نور دریافتی کاهش پیدا می کند و در این زمان بیم دتکتور شرایط را اضطراری تشخیص می دهد و حریق را اعلام می کند.
عوامل موثر در قیمت بیم دتکتور
- برد بیم دتکتور
- نوع بیم دتکتور
- کنترلر آشکار ساز دود خطی
- گارانتی و خدمات پس از فروش بیم دتکتور
- درجه حفاظت تجهیز بیم دتکتور
قیمت بیم دتکتور: در بازار ایران به عوامل مختلفی از جمله نوع دتکتور، برند سازنده، برد دتکتور و سایر ویژگیهای آن بستگی دارد. از جمله:
برد بیم دتکتور: (40، 80 و 100متر یا بیشتر) هر چه برد بیشتری وجود داشته باشد، قیمت آن نیز بیشتر می شود.
نوع بیم دتکتور: مدل فرستنده و گیرنده و یا رفلکتوری در قیمت دتکتور لیزری تغییر ایجاد می کند.
کنترلر بیم دتکتور: کنترلر یک ویژگی بیم دتکتور به حساب می آید که باعث افزایش قیمت آن می شود ولی از جهت دیگر دتکتوری که دارای کنترلر می باشد، هزینه نصب و راه اندازی کم تری دارد.
گارانتی و خدمات پس از فروش بیم دتکتور: طراحی، مشاوره آتش نشانی، نصب بیم دتکتور و زمان گارانتی در قیمت دتکتور پرتو نوری تاثیر گذار است.
درجه حفاظت تجهیز بیم دتکتور: شرایط محیطی و نوع کاربری در قیمت آن نیز تاثیر دارد..
برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید و یا در جهت استعلام قیمت بیم دتکتور مولترون و ثبت سفارش خود به فروشگاه اینترنتی آساک حریق مراجعه کنید.